انواع قابهای سازهای
- دکتر سجاد میرزامحمدی
- آموزش

1. قاب خمشی (Moment Frame): نوعی سیستم سازهای که در آن اعضای افقی و قائم (تیرها و ستونها) به هم متصل شدهاند تا خمیدگی و برشها را تحمل کنند. این سیستمها اتصالاتی دارند که در برابر حرکتهای دورانی مقاومت میکنند.
2. قاب مهاربندیشدهی هممحور (Concentrically Braced Frame – CBF): سیستمی که در آن اعضای مهاربندی (معمولاً مورب) به محور ستونها یا تیرها متصل شدهاند تا پایداری بیشتری در برابر بارهای جانبی ایجاد کنند.
3. قاب مهاربندیشدهی برونمحور (Eccentrically Braced Frame – EBF): مشابه قابهای مهاربندیشدهی هممحور اما با این تفاوت که هدف اصلی آن کنترل شکلپذیری و اتلاف انرژی است.
4. قاب برشی فولادی (Steel Shear Wall): دیوارهای برشی فولادی که به طور عمودی به اعضای سازه اتصال یافته و به کنترل پایداری سازه در برابر بارهای لرزهای کمک میکند.
5. قاب ترکیبی (Dual System): ترکیبی از سیستم قاب خمشی و قاب برشی یا مهاربندی جهت بهرهگیری از مزایای هر دو.
6. قاب مهاربندی با چوب (Timber Braced Frame): استفاده از چوب برای ایجاد سیستمهای مهاربندی سبک و مقاوم در برابر زلزله.
7. قاب لولهای (Tube Structure): سیستمی که در آن دیوارهای خارجی به صورت یک لوله سخت عمل میکنند و معمولاً در ساختمانهای بلند استفاده میشود.
8. قاب هستهای (Core Frame): مرکز ساختمان به عنوان یک هسته مقاوم در برابر بارهای جانبی طراحی میشود.
9. قاب وصلهای (Trussed Tube): مشابه قاب لولهای اما با استفاده از وصلههای فضایی یا صاف شده برای افزایش مقاومت.
10. قاب باریکهای (Bundle Tube): تعدادی از لولهها یا هستهها به هم متصل شده و با هم کار میکنند.
11. قاب ساختمانهای نیمهخمشی (Semi-Rigid Frame): اتصالات نیمهصلب که نه به طور کامل ثابت هستند و نه به طور کامل مفصلی.
12. قاب به کمک دیوار برشی (Shear Wall Assisted Frame): ترکیب دیوارهای برشی با سیستم قاب خمشی.
13. قابهای فضاکار (Space Frame): سازههای خرپایی سهبعدی که در آن بارها به صورت دینامیکی توزیع میشوند.
14. قاب سازههای کابلی (Cable Stayed Structures): سیستمهایی که از کابلها برای تعلیق یا تثبیت بعضی از اجزاء استفاده میکنند.
15. قاب پوستهای (Shell Structure): از منحنیها و پوستهها در طراحی سازه استفاده میشود تا پایداری بیشتری به دست آید.
16. قاب چوبی یا الواری (Timber Frame): استفاده از الوار و مواد چوبی در ساخت قابهای سازهای.
17. قاب سازههای ترکیبی (Composite Frame): ترکیبی از مواد مختلف مانند فولاد و بتن برای بهرهگیری از مزایای هر کدام.
18. قاب زلزلهبر (Seismic Frame): قابهای طراحی شده خاص برای مقاومت در برابر نیروهای لرزهای.
19. قاب بتن مسلح (Reinforced Concrete Frame): از بتن و فولاد برای ایجاد مقاومتهای خمشی و برشی استفاده میشود.
20. قاب پلاستیک (Plastic Frame): استفاده از مواد پلاستیکی در قالبسازی برای سازههای سبک و مقاوم.
21. قاب غشایی (Membrane Structure): استفاده از پارچههای کششی یا مواد غشایی برای ایجاد سازههای سبک و انعطافپذیر.
22. قاب گنبدی یا قوسی (Dome Frame): طراحی سازههای قوسی یا گنبدی برای باربری مناسب.
23. قاب ترکیبی پستنیده (Post-Tensioned Frame): با قرار دادن کابلهای تحت کشش در بتن برای افزایش سختی و مقاومت سازه.
24. قاب چادری (Tensile Membrane Structure): استفاده از مواد چادری تحت کشش برای ایجاد پایداری و پوششهای بزرگ.
25. قاب خمشی فولاد سبک (Lightweight Steel Moment Frame): از فولاد سبک برای کاهش وزن سازه و افزایش مقاومت استفاده میشود.
26. قاب کرمخطی (Grid Structure): سازهای که با یک شبکه از اعضای افقی و عمودی شکل گرفته است.
27. قاب پوستهای بتن (Concrete Shell Frame): از بتن استفاده میشود برای ترکیب انعطافپذیری و استحکام.
28. قاب تسلیمی (Yielding Frame): طراحی شده با قابلیتهای تسلیم در اعضای خاص برای بهبود ظرفیت تحمل انرژی.
29. قاب نوآورانهی مدولار (Modular Frame Systems): ایجاد سازهای با استفاده از واحدهای از پیش ساخته و مدولار.
30. قاب تیر فولادی (Steel Girder Frame): استفاده از تیرهای فولادی برای ایجاد سازههای سنگین و مستحکم.
این دستهبندیها ممکن است بر اساس مواد، نوع اتصالات و استفادههای مختلف تغییر کنند و هر کدام برای شرایط خاصی بهتر عمل میکنند.